Yeni Başlayanlar için NFT Rehberi

NFT’lerin büyülü dünyasına hoşgeldiniz! 💘

Ben Pırıl, halihazırda Ninja Squad NFT projesinde pazarlama ekibinde çalışıyorum.

Eğer yerin altında yaşamıyorsanız eminim ki NFT kelimesini duymuşsunuzdur. 🤔 NFT nedir ?

Değiştirilemeyen tokenler yani non-fungible token’ler (NFT’ler) kripto paraların başarısından ilham alarak, blok zinciri teknolojisiyle desteklenen dijital sahiplik sağlayan varlıklardır.

İçerik oluşturucular artık çalışmalarını dijital olarak dağıtabilir, daha fazla insanla bağlantı kurabilir ve yeteneklerinden para kazanmanın yeni bir yolunu bulabilirler! 🙇🏻‍♀️

Herhangi bir JPEG’i sıfır kalite kaybıyla kopyalamak çok kolay ve bunu hepimiz yapıyoruz. Şimdiye kadar dijital sanatçıların çalışmalarının bir örneğini yaratıp imzalamaları — sahiplik belirtmeleri — için bir yol yoktu, taa ki NFT’lerin doğuşuna kadar.

NFT pazarı 2021'de 40 milyar doları aştı ve çok yüksek ihtimalle pazar büyümeye devam edecek.

Şimdi gelin size NFT’ler nedir, nasıl çalışır, NFT akımına nasıl dahil olabilirsiniz ve gelecekte bizi NFT’ler ile alakalı neler bekliyor sorularının cevaplarını vereyim.

LFG! 🚀🚀

Fungible vs. Non-Fungible (Değiştirilebilir ve Değiştirilemez) 🤔

Öncelikle “fungible” ve “non-fungible” kelimelerinin anlamları ve farklarından bahsetmek istiyorum.

“Fungibility” yani “değiştirilebilirlik”, bir malın veya varlığın benzer türden bir başkasıyla kolayca değiştirilebilir olmasıdır.

100 TL ile 2 adet 50 TL değiştirebilir, yani siz 100 TL paranızı 2 tane 50 TL olarak böldüğünüzde elinizdeki para öncekinin eşdeğeridir. Cebinizdeki 1 TL ile bankadan aldığınız 1 TL eşdeğerdir, bu tip varlıklara “fungible” diyoruz.

Sahip olunan arabalar ve evler değiştirilemez. Aynı bir evin diğer bir evle eşdeğer olmadığı gibi NFT’lerde eşdeğer değildir. Bir NFT ile diğer bir NFT de aynı değildir yani.

Bu tip varlıklara da “non-fungible” diyoruz. Bazı kaynaklar ya da insanlar Bitcoin gibi kripto varlıkların da NFT sayıldığını söylese de bu doğru değildir. Yani bitcoin ya da bir başka bir kripto paranın NFT olmadığı söyleyebiliriz.

Neden? 👀

NFT’ler, kripto para birimlerine güç veren aynı blok zinciri teknolojisini kullanır, ancak bunlar bir para birimi değildir.

NFT’lerin al-sat işlemlerinde kripto paraya ihtiyacınız vardır ama bu ikisinin de aynı şeyi ifade ettiğini göstermez. Kripto para, para birimidir, ekonomik değeri vardır, ve bir kripto para diğer bir kripto paraya denktir. ( 1 BTC= 1 BTC)

NFT’ler Nasıl Çalışır? 🤔

NFT’ler bir blok zincirine (blockchain) işlenirler, blok zinciri binlerce bloktan oluşan bir zincir gibi düşünebilirsiniz. Bu zincir tüm dünyaya yayılmış bilgisayarlardan/düğümlerden (nodes) oluşur. Yani bir NFT’yi tutan tek bir merkez değil birden fazla düğümdür. Kripto teknolojisini de merkeziyetsiz yapan budur.

Blockchain, bir kayıt/işlem defteridir ve doğruluğu fikir birliği ile değerlendirilir. Yani tek bir node değil tüm node’ların onayı olmadan blockchain’de bir işlem yapılmaz. NFT’lerin kaydı ve sahiplik kanıtı burada işlenir.

Blok Zincir Nasıl Çalışır? 🤔

Bitcoin, bir kripto para birimi olmasını sağlamak için blok zinciri kullanır. Nasıl çalıştığını anlamak için, tarafların birbirlerine belirli bir kripto para birimi ile ödeme yapmak istedikleri bir blok zinciri ortamını yaratalım.

Başlamak için her 2 kişinin de belirli bir blok zinciri ağına katılması gerekir. Ethereum ağı olabilir. Bu ağ, merkezi olmayan yapıda olması bakımından geleneksel ağlardan farklıdır.

Merkezi bir sunucu veya yönetim otoritesi yoktur. Gerçekleşen her işlem bu veri tabanına kaydedilecektir. (Blok zinciri veritabanları, işlemlerin düzenlenmesine veya silinmesine izin vermez, sadece kronolojik olarak eklerler. Bu yüzden işlem yapmadan önce dikkatli olmalısınız! ✍🏻)

Bu örnekte transfer yapmak isteyen kişilere A ve B diyelim. İşlem için, hem A’ya hem de B’ye bir dizi dijital anahtar, bir genel anahtar (public key) ve bir özel anahtar (private key) atanır.

Genel anahtarı, belirli bir kullanıcının posta kutusunun adresi olarak düşünebilirsiniz.

Özel anahtar ise posta kutusunu açan anahtardır. Genel anahtar herkesle paylaşılabilirken, özel anahtar gizli tutulmalıdır.

Blok zinciri ağındaki işlemleri etkinleştirmek için her iki anahtarın da kullanılması gerekir.

— Örneğimizde A, B’ye 10 BTC yollamak istiyor. Bu işlemi A’nın kendisinin istediğini kanıtlamak için A özel anahtarını kullanarak bu işlemi onaylamalı. Gönderim işlemini ise genel anahtara ulaşımı olan herkes onaylayabilir.

Diğer adım, ağdaki diğer katılımcılar (genel anahtara ulaşımı olanlar) bu işlem için A ve B’nin aynı blok zincirinde olup olmadığına ve A’nın 10 BTC’i olup olmadığına bakarlar, topluca onayladıkları takdirde bir sonraki adıma geçilecektir.

Eğer onaylar sağlanırsa, bu işlem diğer bekleyen işlemlerin de olduğu bir kuyruğa alınır, sırası geldiğinde B’ye 10 BTC transfer edilmiş olacaktır ve bu işlem ile B’nin genel anahtarına kaydedilmiş olacaktır.

Yani bu genel anahtara bakan kişiler B’nin elindeki 10 BTC’i görebilir, bu işlemi ne zaman ve kimle gerçekleştiğine bakabilirler.

Blok zinciri veritabanına işlem ekleme işlemine proof-of-work (PoW), türkçesiyle iş kanıtı denir.

Şöyle düşünebilirsiniz, bu işlemi incelemek ve onaylamak için ağda olan düğümlerin her biri aslında bu işlem için çaba gösteriyorlar. Bu kişiler “madenci” (miner) olarak adlandırılır ve çabalarının karşılığında kripto para kazanırlar.

Photo by Viktor Forgacs on Unsplash

PoW’un işleyiş süreci, veri tabanındaki önceki ve yeni işlemlerin kriptografik olarak bağlanmasını içerir. Bir yeni işlem bloğunu önceki bir bloğa bağlayarak bir zincir yani tabiri caizse bir blok zinciri oluşturur :-)

Blok zincirinde bir işlemi değiştirememe sebebimiz aslında tüm işlemlerin bu zincirle bağlı oluşudur.

Peki, NFT’lerle blok zincirinin bağlantısı nedir? 🤔

Photo by Shubham Dhage on Unsplash

Ethereum.

The foundation for our digital future.

2013 yılında bir Rus-Kanadalı olan Vitalik Buterin tarafından yaratılan kripto para birimi olan Ether, Bitcoin’in kurulu olduğu blok zincirinin daha gelişmiş versiyonu olarak tanımlanabilecek yeni bir blok zinciri tanıttı. Ether, hem kripto para hem de akıllı sözleşmeler (smart contracts) denen yazılım talimatlarının yürütülmesi için bir platform olan Ethereum adlı blok zincirinde çalışır.

Ethereum’daki katılımcı tüm bilgisayar EVM (Ethereum Virtual Machine) olarak da bilinir.

Bugün dünyanın bilgi işlem ihtiyaçlarının çoğunu desteklemek için kullanılan merkezi sistemler olan geleneksel sunucu mimarilerinden farklı olarak, EVM düşük maliyetlidir, ölçeklendirilmiştir, ve güvenlidir.

EVM, kendi programlama dilini –Solidity– desteklemektedir. Solidity, Ethereum üzerinde çalışan akıllı sözleşmeler geliştirmek için tasarlanmış, statik olarak yazılan bir programlama dilidir.

Akıllı sözleşmeler, önceden belirlenmiş koşullar karşılandığında çalışan programlardır. Akıllı sözleşmeler bir blok zincirinde bulunur, sözleşmeyi kontrol ederler, ve işlemler izlenebilir.

Kısacası, Ethereum akıllı sözleşmelerin yürütüldüğü merkeziyetsiz bir platformdur. Ve bu sözleşmeler, Ethereum düğümlerini çalıştıran tüm cihazlardan oluşan dağıtılmış bir bilgi işlem ağı olan EVM üzerinde çalışır.

ERC-721 ve ERC-20 🤔

Günümüzde hala NFT’lerin en çok varlık gösterdiği blok zinciri Ethereum’dur.

ERC temel olarak Ethereum Yorum Talebi (Ethereum Requests for Comment) anlamına gelir ve temel rolü Ethereum için işlevsellik sunmaktır. Ethereum’da token oluşturmak için standart bir kurallar dizisine sahiptir.

2018'de Ethereum, ERC-721 adlı bir NFT standardı uygulamaya başladı. ERC-721, EVM (Ethereum Virtual Machine) uyumlu blok zincirlerinde NFT’lerin nasıl oluşturulacağını açıklayan açık bir standarttır; NFT’ler için standart bir arayüzdür, ve NFT’lerle çalışmayı kolaylaştıran bir dizi kuralı vardır.

ERC-721 tokenleri NFT olarak adlandırılır.

ERC-721 token standartları, geliştiricilerin her tür verinin sahipliğini tokenleştirmesine yardımcı olur. Sonuç olarak, ERC721 token standardı, varlıkların blok zincirindeki temsiline ilişkin geleneksel algıları temel olarak değiştirmiş oluyor!

ERC-20 nedir peki? 🤔

ERC-20 — Ethereum blok zinciri için standart bir protokol olarak hizmet eder ve kullanıcıların tokenleri paylaşmasına, takas etmesine veya transfer etmesine olanak tanır.

Kripto paralar peer-to-peer transferine göre tasarlanmışken ERC-20 ile üçüncü bir platform üzerinden Ethereum transferi yapabilirsiniz.

Bu yenilik Ethereum’un merkeziyetsiz platformlardaki kullanımına olanak sağlamış oldu.

Başka ERC’ler de var mı? 🤔

Var.

ERC-20 ve ERC-721, token oluşturdukları için en çok başvurulan ERClerdir. Çoğu ERC token oluşturmak yerine tokenleri yönetme veya değiştirme yöntemlerini belirlerler.

NFT’leri cazip kılan ne? 🤔

Bir NFT pazarlamacısı olarak kripto al-sat işlemleri ve NFT al-sat işlemleri temelde benzer olsa da, benim için ne kadar farklı geldiğini söylemek istiyorum.

Kripto para analiziyle ilgilenmeyen ya da grafik okumaktan hoşlanmayan, anlamayan, vakti olmayan kişilerin NFT dünyasına girdiklerindeki rahatlama ve eğlence hissiyatına bizzat tanık oldum. (Ben dahil!) 😆

NFT’ler aslına bakarsınız görünürde birer JPEG dosyasından ibaret ve NFT’lerle işlem yapmak çok kolay.

İşlem ücreti nedir? 🤔

Gelelim Ethereum blok zincirinin en sevilmeyen kısmına. İşlem ücretleri.

Bir blok zinciri ile her işlem yaptığınızda, aslında onun enerjisini/gazını kullanırsınız.

Ethereum’da NFT’leri oluştururken (minting) , alırken/satarken, blok zincirindeki düğümler (nodes), işleminizi işleme hakkını kazanmak için PoW algoritmasını ilk çözen olmak için yarışırlar. (Daha önce PoW’dan bahsetmiştik– hatırlamak için yukarı bakabilirsin.) Bu işlemi gerçekleştiren düğümlere maddi bir ödül verilir.

Gaz ücretleri (gas fees), Ethereum blok zincirindeki işlemleri işlemek ve doğrulamak için gereken bilgi işlem enerjisini karşılamak kullanıcılar (sen veya ben gibi) tarafından yapılan ödemelerdir.

“Gaz limiti”, belirli bir işlem için harcamak istediğiniz maksimum gaz (veya enerji) miktarını ifade eder.

Gaz ücretleri, Ethereum’un para birimi olan ether (ETH) ile ödenir. Gaz fiyatları, kendisi de bir ETH birimi olan gwei cinsinden belirtilir — her gwei, 0.000000001 ETH’ye eşittir. Wei ETH’un en küçük birimidir. Şurdan gaz’la alakalı daha detaylı bilgiye ulaşabilirsin.

Gaz ücretleri neden zaman zaman çok pahalı oluyor? 🤔

Ethereum üzerinde herhangi bir işlem yapmak, gaz tüketmeyi gerektirir ve blok başına gaz alanı sınırlıdır. Hesaplamalara, depolamaya ya da transfere dayalı ücretler farklı miktarlarda “gaz” tüketir.

O sırada sistemde çok fazla talep varsa, kullanıcılar diğer kullanıcıların işlemlerinin önüne geçmek için daha yüksek bir gaz tutarı teklif etmelidir. Eğer sizden önce biri sizden daha fazla gaz ödemeyi kabul ederse, aynı NFT için sizin önünüze geçip NFT’ye sahip olabilir! 🤔

Gaz ücreti ne zaman ödenmez? 🤔

Blok zincirinden verileri görmek ve incelemek istersen, gaz ödemene gerek yok. Örneğin OpenSea gibi NFT pazar alanlarındaki NFT’leri görüntülemek ve incelemek.

Gaz ücreti ne zaman ödenir? 🤔

Yine OpenSea örneği verelim: Eğer bir NFT almak/satmak istiyorsanız, gaz ücreti ödemek durumundasınız. Bir NFT 0.5 ETH karşılığında satılsa da, satın alırken oluşturulan gaz’in değerini de göz ardı etmemeliyiz! :-) Zaman zaman gaz ücretleri 100–120 dolarları bulabiliyor.

Bir NFT’yi satmak istediğinizde (listing) de yine gaz ücreti ödemelisiniz, eğer satmaktan vazgeçerseniz, yine.

Gaz ücretlerinin yüksek ve düşük olduğu belli zaman aralıklarını yakalamak mümkün. Metamask cüzdanı üzerinden alım/satım yaparken size tahmini bir gaz ücreti gösterilir mesela. Eğer size çok gelirse, işlemi iptal edebilirsiniz.

Aslında bu kısımda şunu söylemek mümkün: Bir NFT’nin fiyatı hiçbir zaman üzerinde yazan etiketi değildir :-) Gazı işleme dahil edip ayarlamanızı ona göre yapmalısınız.

Bu kadar teknik bilgi size yeterli ise biraz daha keyifli kısma geçebiliriz!

Nasıl NFT alabilirim? Nasıl NFT satabilirim? 🤔

Evet, gelelim en eğlenceli kısma!

1. Başlamak için kripto uyumlu bir kripto cüzdanına ve bir miktar ETH’ye ihtiyacınız olacak. (Ethereum blockchain’inden NFT aldığınız durumda)
2. Metamask cüzdanınızı kurmak için aşağıdaki talimatlarını okuyabilirsiniz, bu işlem sadece birkaç dakikanızı alır.

Metamask cüzdan nasıl oluşturulur? 🤔

1. Metamask’ın adresine gidin: https://metamask.io/
2. Download butonuna tıklayarak Metamask’i indirin.
3. Uygulama bir eklenti olarak inecek, minik kırmızı bir tilki ikonu olarak eklentiler içinde bulabilirsiniz.
4. Uzantılarınızdan Metamask’i bulun ve “Get Started” butonuna basarak kuruluma başlayın.
5. Karşınıza iki seçenek çıkacak, yeni cüzdan oluşturmak için “Create a wallet” butonuna tıklayın.
6. “Create a wallet”a tıkladıktan sonra, “Help Us Improve Metamask” sayfasına gideceksiniz. Bu sayfada Metamask, kullanım verilerinizi toplamaları gerektiğini belirtir. Bir Metamask cüzdanı oluşturmak için şartları kabul etmeniz gerekir. Koşullarını kabul etmek için “I Agree” seçeneğine tıklayın.
7. “I Agree” seçeneğine tıkladıktan sonra “Create Password” sayfasına ulaşacaksınız. Sayfada Metamask cüzdanınız için bir şifre oluşturmanız gerekiyor.
8. Bir şifre oluşturduktan sonra, “Secret Backup Phrase” sayfasına gideceksiniz. (EN ÖNEMLİ YER BURASI. Bu adımda, size bir takım kelimeler öbeği verilecek, bu verilen kelimeleri ASLA kaybetmemelisiniz. Elektronik ortamda saklamamalı, bir kağıda yazıp evin en güvenli köşesine koymalısınız! ) İlk olarak, gizli kelimeleri ortaya çıkarmak için kilit simgesine tıklayın. Ardından, yedekleme ifadenizi kopyalayın ve güvenli bir yerde saklayın. Bu işlem bitince “Next” butonuna tıklayın.
9. “Confirm your Secret Backup Phrase” sayfasına gelmiş olmalısınız, önceki sayfada sana verilen kelimeleri doğru sırayla burda yazmanız gerekiyor. Sayfada, kurtarma ifadesindeki kelimeleri karışık bir sırayla göreceksiniz. Yedekleme ifadenizi onaylamak için her bir kelimeyi doğru sırada seçmeniz gerekir. Sonraki adıma geçmek için “Confirm” butonuna tıklayın.
10. Kurtarma ifadeni onayladıktan sonra son sayfaya gideceksiniz. Bu, Metamask cüzdanını başarıyla oluşturduğunuz anlamına gelir! Cüzdan oluşturma işlemini tamamlamak için “All Done” butonuna tıklayın.

Artık Metamask cüzdanına Ethereum gönderebileceksiniz!

Normal bir banka hesap numarası gibi kullanabileceğiniz bir ETH adresiniz var, bu adresi kullanıp herhangi bir kripto para borsası üzerinden Metamask’ine ETH yollayabilirsiniz.

Metamask’a nasıl kripto para gönderebilirim? 🤔

“Para ekle”yi tıklayarak doğrudan Metamask içinden bir banka kartı veya Apple Pay ile Ethereum satın alabilirsiniz. Ya da bir kripto para borsası üzerinden ETH adresine direk olarak para gönderebilirsiniz.

Metamask adresinizi hesap adı altında bulabilirsiniz (örneğin: 0x13k25…6PP2).

• Metamask ile alakalı daha fazla bilgi için şuraya bakabilirsiniz.

Devam edelim, nasıl NFT alıyoruz sorusunda kalmıştık. 👀

Cüzdanı kurduğumuza göre, diğer adıma geçebiliriz. Bu adımda, eğer bir pazaryerinden NFT almak istiyorsak, ne yapmalıyız bu soruya cevap vereceğim.

3. En meşhur NFT pazaryeri şimdilik OpenSea. Bir OpenSea hesabı oluşturmak için Metamask cüzdanını bağlamanız yeterlidir. Sağ üst köşedeki cüzdan simgesine tıkla; desteklenen cüzdanların bir listesi görünecektir. Listeden Metamask’i seçin.

Bağlandıktan sonra, bir kullanıcı adı, profil resmi, vb. ekleyerek profilini ayarlamayı tamamlayabilirsiniz. Metamask hesabınız aracılığıyla her güncellemeyi “imzalamanız” gerekecek.

VEEE, TA DAA!

Artık ilk NFT’ni almak için gereken her şey hazır. OpenSea’yi keşfetmeye başlayabilirsin.

İlk NFT’ni al 🚀

Herhangi bir NFT’yi almak istediğinizde, önünüze böyle bi sayfa çıkacak:

“Buy now” a tıklandığında, cüzdanındaki talimatları izlemelisiniz. Nihai fiyatı ve OpenSea hizmet şartlarını kontrol ettikten sonra, “Checkout” butonuna tıklayarak işleminizin onayını başlatın.

Ardından, bir MetaMask penceresi açılacak. Bu kısımda sana tahmini bir gaz ücreti ve işlem hızı gösterilir. Sonunda işleminizi onayladığınız yer burasıdır. Devam etmek istiyorsanız, “Confirm” butonuna tıklayabilirsiniz.

Not: Bu noktadan geri dönüş yoktur! Ödemeyi geri çekemezsiniz. 🧐

Eğer onaylarsanız işlem tamamlandığında, ürün cüzdanına aktarılacak ve satıcı da parasını alacak! 🤓

Koleksiyonunuza eklenen yeni NFT’yi görüntülemek için OpenSea’nin üst gezinme çubuğunda bulunan avatarınızı tıklayabilirsiniz.

Eğer bu işlemlerin hepsini görmek isterseniz, bu da çok kolay!

Etherscan, kullanıcıların herhangi bir genel Ethereum cüzdan adresinde tutulan varlıkları görüntülemesine olanak tanır. Etherscan kullanarak, incelenen cüzdanın mevcut bakiyesini ve işlem geçmişini görmek için arama kutusuna herhangi bir Ethereum adresini girip bu adresi içeren tüm gaz ücretlerini ve akıllı sözleşmeleri de görüntüleyebilirsiniz. (Blockchain ❤️)

Mesela, https://etherscan.io/tokentxns-nft adresine giderseniz, o ana dair olan ERC-721 transferlerinin hepsini görebilirsiniz. Aşağıda bir ekran görüntüsü mevcut.

Bu imaj’da gördüğünüz gibi, o ana dair hangi cüzdan adresinin ne transfer ettiğini, Tx ( transfer numarası denebilir) bilgisini, kime gönderildiğini, ne zaman gönderildiğini rahatlıkla görebilirsiniz. Blok zincirinin en güzel özelliklerinden biri de bu! 👀

NFT mintlemek(basmak) nedir? 🤔

Bir NFT’yi OpenSea gibi bir marketten alabilirsin, ya da bir diğer seçeneğin “mint”lemek yani aslında NFT’yi oluşturmaktır.

Opensea gibi market yerleri secondary marketplaces olarak geçerler, yani aslında NFT’ni bir aracıdan almak gibi düşünebilirsin. NFT mintlemek ise ilk defa NFT’yi oluşturmak, ve ilk sahibi olmaktır.

Basit bir ifadeyle, “Minting”, dijital bir dosyayı Ethereum blok zincirinde dijital varlığa dönüştürme sürecini ifade eder. Eğer bir dijital sanatçıysanız, sanatınızın veya dijital içeriğinizin Ethereum blok zincirinin bir parçası haline geldiği süreç olarak da tanımlayabiliriz.

Basma(mint) işlemi sırasında, NFT’nin yaratıcısı (sen de olabilirsin, ya da NFT’yi mintlemek istediğin koleksiyonun yaratıcısı) eseri başka bir kişiye satıldığında veya ikincil marketlerde (Opensea gibi) alınıp satıldığında alabileceği bir komisyon alabilir, ya da sonraki her satıştan telif ücreti de alabilir.

Bir örnek; Bir Ninja Squad NFT’si almak istediğimde karşıma böyle bir kutucuk çıkıyor. “Creator Fees” kısmında koleksiyonun yaratıcılarının alacağı yüzde 6.5 olarak belirlenmiş. Yani bu NFT’yi satan kişi bu “fee”yi düşünerek bir fiyat biçebilir NFTsine.

Bir NFT’yi mintlemek/basmak paralı mı? 🤔

Evet. Ethereum blok zincirini kullanmanın bir maliyeti var ve bu maliyete “gaz ücreti” veya “Gwei” deniyor bildiğiniz üzere. Aynı NFT satın almak gibi, mintlemek de maliyeti olan bir işlemdir.

Not: Bazı NFT projeleri “free mint” olarak projelerini pazarlayabilirler, mint ücreti gerçekten de yoktur ama Ethereum’da işlem yaptığınız için her türlü gaz ücreti ödemeniz gerekir.

Bu kısımda bir hatırlatmak yapmak istiyorum. Bir NFT iki şekilde mintlenir; Biri, siz kendi hazırladığınız projenizi Opensea gibi market yerlerinde mintlersiniz ve satışa hazır halde getirirsiniz, diğeri ise diğer projelerin NFT mintlerine katılırsınız.

(Yani kendi koleksiyonunuzu oluşturmak için de bir miktar parayı gözden çıkartmalısınız.)

Kendi NFT projemi nasıl çıkartırım? 🤔

Kendi projenizi çıkarmanız için ilk adım NFT’leri mintlemek. Aklınıza gelebilecek her dijital varlığı NFT yapabilirsiniz.

Dolayısıyla, bir içerik yaratıcısı, grafik tasarımcısı veya dijital sanatçıysanız, 3D modeller, metin dosyaları (belgeler, PDF’ler veya tweet’ler), videolarınızı veya müziğinizi, gerçek nakit değeri olan tahsil edilebilir bir varlığına kolayca dönüştürebilirsiniz!

Evet, gerçekten harika bir olay.

• Cüzdanınızı Opensea’ye bağlayın. (Opensea ya da başka bir platform)

Cüzdan oluşturup, NFT’leri ikincil marketten almak için daha önce de bağlamış olabilirsiniz, rehberin yukarı kısmında da anlatmıştım bu işlemi.

• Dosyanızı yükleyin.

Dosyanızı yükleme veya kendi NFT’lerinizi oluşturma işlemi oldukça basittir. Opensea ana menüsünde “Create” tıklayın, önünüze şu sayfa çıkacak:

Buradan PNG, JPG veya GIF formatlarında resimler, MP3 veya MP3 formatında bir müzik dosyası yükleyebilirsiniz. Tüm istenen yerleri doldurun, isterseniz NFT’nize açıklamasını yazabilirsiniz.

“Create” demeden önce, bir detay göstermek istiyorum.

— Blockchain kısmında 2 farklı seçenek göreceksiniz: Burda Opensea size hangi blok zincirinde NFT’nizi mintlemek istediğinizi soruyor. Ethereum en popüler ve en çok kullanılan blok zincir olma özelliğini koruyor, eğer dilerseniz Polygon ağında da basabilirsiniz. Polygon ağında gaz ücreti ödemenize gerek yoktur.

Ethereum’un yüksek bir gaz ücreti vardır, Polygon’la kıyaslandığında daha güvenlidir, açık artırma opsiyonu vardır ve daha popülerdir.

Öte yandan, Polygon’un gaz ücreti yoktur, daha az güvenlidir, açık artırma opsiyonu yoktur ve daha az popülerdir. Daha fazlası için şuraya tıklayabilirsiniz.

• Gaz Ücretini veya İşlem Ücretini Onaylayın

NFT’nin basımını tamamlamak için dijital cüzdanınızda (Metamask cüzdanınızda) bir gaz ücreti veya işlem ücretinin onaylanması gerekecektir.

• NFT’niz basılana kadar bekleyin

Dosyayı yükledikten ve gaz ücretini ödedikten sonra NFT basım süreci otomatik olarak başlatılır. 🚀

Başka bir NFT’yi nasıl mintlerim? 🤔

Bir örnekle başlamak istiyorum:

Yeni çıkan bir projeyi duydunuz, çok hoşunuza gitti ve almak istiyorsunuz. NFT’ler daha mintlenmemiş, yani siz de bu sürece dahil olacaksınız.

Her NFT projesinin kendi mint web siteleri vardır. Bir proje mint web sitesi, bir NFT projesinin akıllı sözleşme ile etkileşime giren bir uygulamasıdır.

Bu web siteleri, “merkezi olmayan uygulamalar” anlamına gelen dApp’ler olarak adlandırılır. Merkezi olmayan kısım, blok zincirindeki işlem kısmıdır.

Ninja Squad mint ekranı

NFT’leri bu şekilde mintlemek projeye özeldir. Genelde projeler 2.000+ NFT ile piyasaya girmeyi tercih ederler. Yani, eğer 2 bin NFTlik bir projeyi mintleyecekseniz, ve proje çok populerse bu sizi sterse sokabilir!

“Ya biterse? Ya benden önce mintlenirse NFT’ler?” diye düşünebilirsiniz, bu NFT dünyasında ÇOK sık olan bir durumdur. Buna kısaca “FOMO” (fear of missing out) denir.

NFT mintleri genelde projenin kendi sitesinin bir uzantısı halinde çıkar, projenin vizyonu misyonu, hedefleri ve diğer tüm bilgiler için web siteleri kullanılır.

Yani yatırım yapıp yapmamaya karar vermenize yardımcı olacak bilgileri burada bulabilirsiniz. Proje yol haritası, projeye kimin dahil olduğu ve NFT mint fiyatı/kullanılabilirliği gibi!

NFT’mi nasıl satarım? 🤔

NFT’niz basıldıktan/mintlendikten sonra, bir ilk satış fiyatı seçebilir, çalışmanız satıldığında komisyonda almak istediğiniz telif ücretlerini belirleyip, sosyal medyada veya kişisel hesaplarınızda tanıtabilirsiniz.

Örneğin kendime ait olan bu Ninja mfers NFT’sini satışa koymak istersem, NFT üzerine tıklayıp “Sell” butonuna basmam gerekiyor. Sonrasında bu sayfa açılacak:

“Price” kısmına satmak istediğiniz ETH miktarını yazın, “Duration” kısmından satış ne kadar sürsün isterseniz o tarihi seçin, unutmayın satış işlemi de ücretlidir. Sonrasında “Complete listing” dediğinizde satışınız onaylanacaktır!

Bilmeniz gereken 7 NFT Terimi 🤓

— Fren Nedir?

Fren “arkadaş” anlamına gelir.

— WAGMI Nedir?

WAGMI, “Hepimiz Başaracağız” anlamına gelir.

— PFP Nedir?

Profil fotoğrafı demektir.

— Floor Price Nedir?

Bir NFT’nin taban fiyatı, onu satın alabileceğiniz mümkün olan en düşük fiyatı ifade eder.

— Hodl nedir?

Hodl kelimesi, “Tut (hold)” kelimesinin yanlış yazılmasından gelir ve bir kripto para ticareti stratejisidir. Hodl, “hold for dear life” ifadesinin kısaltmasıdır ve panik içinde satmak yerine beklemek , tutmak anlamına gelir.

— Whitepaper nedir?

NFT teknik incelemesi, okuyucuları NFT’lerin yararları ve kullanımları hakkında bilgilendirmek için yazılmış bir belgedir. Tipik olarak istatistikleri kullanarak okuyucuları bir şey hakkında ikna etmeye çalışan bir rapordur.

— Whitelist nedir?

NFT dünyasındaki whitelist, belirli bir tarih ve zaman aralığında mint’e erken ve garantili erişim sağlayan kişilerin listesidir. Bu duruma bir nevi pre-sale denebilir, genellikle WL’i olan kişilere daha uygun mint fiyatı sağlanır ama bu zorunlu değildir.

Bir NFT projesini nasıl değerlendiririm? 🤔

Bir NFT projesini nasıl değerlendireceğiniz konusunda size bazı ipuçları vermek istiyorum. (Tabi bunlar benim araştırmalarıma ve gözlemlerime dayanıyor. Yatırım tavsiyesi değildir.)

1. Discord faaliyetleri (Topluluk tartışmaları)
2. Takım/Kurucular
3. Yol Haritası/Vizyon
4. Bonus

• Discord faaliyetleri (Topluluk tartışmaları)

Photo by ELLA DON on Unsplash

NFT’ler için en çok kullanılan sosyal medya kanallarından biri Discord’dur. Hala bir DC hesabınız yoksa ve DC’de nasıl gezineceğinizi bilmiyorsanız, şimdi başlasanız iyi olur. 🤓 NFT projeleri için Discord’daki etkinlik ÇOK ÖNEMLİDİR.

DC sunucusu ilgi çekici, eğlenceli bir yer mi? Herkes için davetkar ve tartışmalara açık mı? Sadece NFT sahiplerine mi hizmet ediyor yoksa NFTsi olmayanlara da mı hizmet ediyor? 👀

Topluluklar (communities) NFT projelerinin temelini oluşturur. Bu nedenle, sahiplerin/üyelerin birbirlerine yardım etmeye ve arkadaşça davranmaya istekli olup olmadıklarını da kontrol etmeniz gerekecek. Discord’daki sohbet, projenin güçlü, sıkı sıkıya bağlı bir topluluğa sahip olup olmadığı konusunda sizin için harika bir işaret.

Sadece taban fiyattan(floor price) mı bahsediyorlar? Hiç anlamlı konuşmalar yok mu? DC’yi dikkatlice inceleyin… Üyelerin DC’de yapabilecekleri ve yapamayacakları da çok önemlidir. Projenin gelecek planları/işbirlikleri/whitelist’leri için karar verme sürecine katılmalarına izin veriliyor mu?

• Ekip/Kurucular

Sırada projenin arkasındaki ekip var. Son zamanlarda NFT alanında düzinelerce dolandırıcılık projesi var ve dolandırılmamak için bir yol projenin arkasındaki ekibi araştırmaktır.

Ekip anonim mi yoksa profilleri belli mi? Proje için vizyonları nedir? Nasıl bir geçmişleri var?

Kurucuların geçmişinin proje için vizyon ve planlarıyla uyuşup uyuşmadığını kontrol edin. NFT’ler için Müfettiş Gadget olun!

Eğer proje pre-mint (henüz mitlenmediyse) aşamasındaysa ve siz de onların mint sürecinde projeye dahilseniz, ekibin sürece verdiği tepkileri de gözlemlemeniz gerekir. Mint sürecinin kusurları varsa, nasıl tepki verirler? Yol boyunca meydana gelen sorunları nasıl ele alacaklar?

Projeyi incelerken bir diğer önemli nokta da ekibin topluluğu bir şekilde desteklerini/içeriklerini/yardımlarını için topluluktaki insanları ödüllendirip ödüllendirmediğidir. (Örnek: DC’de yeni gelenlere yardımcı olan son derece aktif üyeler, ekip tarafından ödüllendirilebilir)

• Yol Haritası / Vizyon

Sırada yol haritası var. Yol haritası dediğimizde, bunu proje için uzun vadeli bir vizyon olarak düşünün. Yol haritası ne öneriyor? Aynı diğer 10 projenin yol haritasının tekrar tekrar benzer cümleler mi içeriyor yoksa gerçekten heyecan verici mi?

Ulaşılabilir mi yoksa çok mu hayalperest? Bazen yol haritası mükemmel görünse bile ekip sizinle aynı düşüncede olmayabilir. Yol haritalarında belirttikleri vizyonu oluşturmak için adımları takip etmeye kararlılar mı? Bu konuda ne yapıyorlar?

• Bonus İpucu

En önemli ipucu yukarıda belirtilmemiştir.

Siz!

Sizin zevkiniz, sizin ihtiyacınız ve beklentileriniz.

Projeye dahil olmanız gerektiğini düşünmüyorsanız, olmayın. Projenin vizyonu size hitap ediyorsa, topluluk sizin gibi insanlarla doluysa, DC’de vakit geçirmekten hoşlanıyorsanız, sanatı/tasarımları seviyorsanız ve ekiple bağlantınız varsa, devam edin! ✌🏻

Özetleyelim

NFT’ler hepimiz için yeni teknolojiler. Hala çoğu insanın NFT’lerin kalıcı olduğuna inanmaması ve kripto varlıklar kadar gibi ciddiye alınmamasını şimdilik olağan olarak görüyorum.

Fakat şu bir gerçek: NFT’ler çığır açıcı varlıklar. Artık geriye dönüş yok, hep ileri! 🚀

Sizler için bu rehberi hazırlamak istedim çünkü biliyorum ki çok fazla insan da NFT’leri merak ediyorlar ve NFT’leri öğrenmek istiyorlar. Umarım bu kaynak sorularınızı yanıtlamıştır! Herhangi bir konuyla alakalı daha detaylı bir içerik olsun isterseniz, lütfen bana ulaşın/yorum yapın! 👇🏻

(Bu yazıyı sonuna dek okuduysanız, çok teşekkür ederim! 🙏 Eğer “clapping” özelliğini kullanıp tuşa uzun basarsanız daha çok alkış gönderebilirsiniz. 🤓)

👉🏻 Tüm web3 blog içeriklerim: https://medium.com/@pirilmadasoglu

👉🏻 Tüm iletişim adreslerim: https://linktr.ee/pirilmadasoglu